دستورالعمل ایمنی نردبان ها ( LADDER SAFETY INSTRUCTION )
مقدمه :
از نردبان ها در تمام صنایع مورد استفاده قرار می گیرد بخصوص در کارهای ساختمانی استفاده زیاد از نردبان ها سبب بروز حوادثی نیز شده است که اگر دقت کافی در ساختن ، نگهداری و طرز استفاده صحیح از آن به عمل آید این حوادث از بین خواهد رفت .
هدف :
الف : صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور و پیشگیری از حوادث ناشی از کار در کلیه کارگاه هایی می باشد که عملیات کار در ارتفاع و فرایندهای مرتبط ، در آنها انجام می گیرد .
ب : آشنایی با نردبان ها و طریقه استفاده از آنها .
شرح گردشکار :
نردبان ها دارای دو نوع ثابت و متحرک هستند . نردبان های متحرک و قابل حمل ممکن است یک تکه یا چند تکه باشند . نردبان های ثابت نیز معمولاً فلزی ساخته می شوند . قبلاً هم از نردبان های چوبی استفاده می شد . اکنون نردبان های آلومینیومی به مقدار قابل توجهی متداول شده است .
الف : الزامات عمومی استفاده از نردبان :
– نوع ، جنس ، ابعاد و قابلیت بارگزاری هر پله و نحوه نصب و نگهداری نردبان باید با شرایط جوی ، محیطی و نوع عملیات مد نظر متناسب باشد .
– برای کارگرانی که برای مدت طولانی روی نردبان ها کار می کنند نردبان های پله دار که دارای ریل دستی و صفحه مربوط باشند استفاده گردد .
– برای تکیه دادن نردبان همیشه از تکیه گاههای ثابت و مقاوم استفاده نمایند .
– در مکان هایی که کارگران از نردبان استفاده می کنند باید طرز استفاده به آنها آموزش داده شود و به کار آنها نیز نظارت گردد .
– عدم استفاده از نردبان های فلزی برای کارهای الکتریکی یا مجاورت با هادی الکتریکی فعال .
– نربان ها باید از مواد خوب و محکم ساخته شده و استانداردهای مربوط به طراحی در آن رعایت گردد و نردبان ها باید برای کاری که مورد استفاده قرار می گیرد متناسب بوده و طول آن با کاری که انجام خواهد شد تناسب داشته باشد .
– پایه های نردبان بایستی در سطح صاف ، محکم و مطمئن قرار گیرد .
– نردبان ها باید قبل از استفاده مورد آزمایش و کنترل قرار گیرد و از نردبان معیوب استفاده نگردد .
– برای جلوگیری از لغزش نردبان ها بایستی از کفشک مناسب استفاده گردد . (در زمین های نرم از کفشک های میخ دار و سطوح صاف از کفشک های لاستیکی) .
– نردبان ها بایستی با شیب مناسب مورد استفاده قرار گیرند (۷۵ درجه) و باید طوری استفاده شود که فاصله پایه بیرونی از دیوار معادل ، یک چهارم طول نردبان باشد .
– نربان ها بایستی با وسائل مناسب به دیوار محکم گردد .
– هر نردبانی که به عنوان وسیله ارتباطی بکار می رود باید حداقل یک متر از محلی که شخص می خواهد به آن دسترسی پیدا کند بالاتر برسد .
– پایه ها و پله های نردبان چوبی باید از چوب مرغوب ساخته شده و الیاف چوب در جهت طول قطعات باشند . همچنین اجزاء نردبان باید فاقد هرگونه عیب و ایراد ظاهری از قبیل ترک ، شکستگی و پوسیدگی باشد .
– پله های نردبان چوبی باید به صورت کام و زبانه به طور محکم به پایه ها متصل گردیده باشند . از بکار بردن نردبان چوبی که پله های آن فقط به وسیله میخ و پیچ به پایه ها متصل شده باشند ، باید خودداری گردد .
– پله های نردبان فلزی باید عاج دار باشند تا از لغزش پا بر روی آنها پیشگیری بعمل آید .
– نردبان دو طرفه باید مجهز به ضامن یا قیدی باشد که از باز شدن بیش از حد پایه ها جلوگیری نماید . ضمناً در حالت باز نباید ارتفاع آن از ۳ متر بیشتر باشد .
– طول نردبان یک طرفه قابل حمل نباید از ۶ متر تجاوز نماید .
– پله ها و پایه های نردبان باید از مواد روغنی و لغزنده عاری باشند .
– از رنگ کردن نردبان چوبی که باعث پوشیده شدن نواقص آن می گردد ، باید خودداری بعمل آید و برای محافظت آن از پوسیدگی ، باید از مواد محافظ شفاف استفاده شود .
– نردبان های فلزی باید به وسیله ضد زنگ یا مواد مناسب دیگر در مقابل خوردگی و زنگ زدگی محافظت شوند ، مگر آنکه از فلزات زنگ نزن از قبیل آلومینیوم ساخته شده باشند .
– نردبانی که روی یک پایه تک به وسیله اتصال چوب های افقی ساخته شود ، نباید مورد استفاده قرار گیرد .
– دو نردبان کوتاه نباید به هم متصل و به جای نردبان بلند بکار برده شوند .
– از افزودن ارتفاع نردبان به وسیله قرار دادن جعبه یا بشکه و نظایر آن در زیر پایه های نردبان باید خودداری به عمل آید .
– نردبان دو طرفه نباید با جمع کردن دو ضلع آن بر روی هم ، به جای نردبان یک طرفه بکار برده شود .
– لوله های بالای نردبان دو طرفه باید در فواصل مناسب روغن کاری شوند تا حرکت آنها به آسانی انجام و از شکسته شدن آنها جلوگیری به عمل آید .
– از نردبانی که پله های آن در رفته و معیوب و یا فاقد یک پله است و یا اینکه پایه های آن دارای نقص ، ترک و شکستگی است ، به هیچ وجه نبایستی استفاده نمود . چنانچه نردبان قابل تعمیر نیست ، باید فوراً آن را معدوم نمود تا مورد استفاده کسی قرار نگیرد .
– در نردبان های ثابت برای هر ۹ متر ارتفاع باید یک پاگرد پیش بینی گردد و هر قطعه از نردبان که حد فاصل دو پاگرد است باید به نحوی قرار گیرد که در امتداد قطعه قبلی نباشد .
– در جایی که رفت و آمد زیاد است و همچنین در ساختمان های بیش از دو طبقه ، باید برای بالا رفتن و پایین آمدن از نردبان های جداگانه استفاده شود .
– از یک نردبان نباید در هر زمان بیش از یک نفر استفاده نماید .
– در هنگام استقرار نردبان ، باید فاصله بین پایه نردبان تا پای دیوار تقریباً در حدود یک چهارم طول نردبان اختیار شود .
– در مواردی که امکان تکیه دادن و استقرار نردبان با شیب مناسب و ایمن وجود نداشته باشد ، باید برای جلوگیری از حرکت نردبان ، تکیه گاه یا پایه آن به طور محکم بسته و یا مهار شود .
– چنانچه نردبان در محلی که احتمال لغزش دارد ، قرار داده شود ، باید به وسیله گوه یا کفشک لاستیکی شیاردار یا سایر وسایل و موانع مشابه ، از لغزش پایه ها بر روی زمین جلوگیری بعمل آید . همچنین تکیه گاه نردبان در قسمت بالا نیز باید دارای استحکام لازم باشد .
– طول نردبان باید طوری انتخاب شود که پس از استقرار صحیح آن ، انتهای فوقانی آن حدود یک متر از کف محلی که کارگر در آن پیاده می شود ، بالاتر بوده و این قسمت اضافی فاقد پله باشد . ضمناً قسمت اضافی می تواند فقط دارای یک ضلع باشد.
– از تکیه دادن نردبان به ستون استوانه ای ، از قبیل لوله فلزی یا تیر چوبی و غیره و همچنین نبش دیوار باید جلوگیری بعمل آید .
– کارگران را نباید به بالا بردن و پایین آوردن بارهای سنگین یا حجیم به وسیله نردبان وادار نمود .
– بالا بردن آسفالت یا قیر داغ به وسیله نردبان مجاز نمی باشد .
– استفاده از نردبان در موارد زیر ممنوع است :
۱- بر روی داربست یا جایگاه کار
۲- به عنوان الوار و تخته زیر پایی برای ایجاد جایگاه کار
۳- قرار دادن پایه های نردبان بر روی جایگاه ناپایدار مانند بشکه ، آجر ، جعبه ، کیسه ، دریچه های آدم رو و موارد مشابه
۴- معبر و یا پل ارتباطی بین دو جایگاه کار در ارتفاع
۵- آغشته بودن سطوح مختلف نردبان به لکه چربی ، روغن ، گریس ، و سایر مواد لغزنده دیگر
۶- استفاده از نردبان پوسیده ، شکسته و ناسالم
۷- تکیه گاه فوقانی نا ایمن ، سست و لغزنده